Tunceli, Doğu Anadolu Bölgesi’nin Yukarı Fırat Havzası’nda konumlanmış bir ildir. Fırat Havzası’nda tamamen iç içe geçmiş yüksek bir bölge olan Tunceli, doğuda Bingöl, güneyde Elazığ, batı ve kuzeyde Erzincan illeriyle komşudur.
Tunceli, Türkiye’nin Doğu Anadolu Bölgesi’nin Yukarı Fırat Bölümü’nde konumlanmış, coğrafi olarak Kuzeyde ve batıda Munzur Dağları ile Karasu Nehri, doğuda Bingöl Dağları ve Peri Suyu, güneyde ise Keban Baraj Gölü ile çevrilmiştir. Bu zengin coğrafyasıyla Tunceli, çağlar boyunca birçok uygarlığa ev sahipliği yapmıştır.
YouTube kanalımızda gerekli videolara denk gelebilirsiniz. Ayrıca Doğu Anadolu Bölgesi için diğer şehirlere göz atmanızı tavsiye ederiz.
Tunceli
Antik Yunan tarihçi ve coğrafyacıların, Dersim bölgesine Daranis ve Derksene adını verdikleri söylenir. 1935 yılında kurulan ve Tunceli Kanunu’ndaki özel statüsü nedeniyle Elazığ’dan yönetilen Tunceli ilinin merkezi olarak 30 Aralık 1946 tarihli ve 4993 sayılı kanunla Kalan (Mamekiye) kasabası olarak belirlenmiştir.
Tunceli’nin iklimi sert karasal iklimine sahiptir. Dağların konumundan dolayı kışları çok soğuk ve kar yağışlı geçer; 6 veya 7 ay kar altında kalabilir. Yaz aylarında ise kuru sıcaklar, 35-40 dereceye kadar çıkabilir. Bölgede yaşayan yabani hayvanlar arasında kırmızı benekli alabalık, boz ayı, kurt, yaban domuzu, geyik, karaca, dağ keçisi, su samuru, vaşak, tilki, vahşi kedi, tavşan, kartal, ağaçkakan, yarasa, atmaca, şahin, leylek, ala karga ve sakallı akbaba bulunmaktadır. 1950-60’lı yıllarda Hazar kaplanı, Anadolu parsı ve Çizgili sırtlan gibi nadir türler de görülmüştür. Bölge, özellikle ters lalesiyle ünlüdür.
Tunceli İçin Anlık Hava Durumu
İlin topoğrafyasının büyük bir kısmını dağlar (%70), ardından platolar (%25) ve ovalar ile düzlükler (%5) oluşturur. Tunceli’nin en yüksek noktası Munzur Dağları’nın doğusundaki 3463 metre yüksekliğindeki Akbaba Tepesi’dir. Munzur Dağları, ilin kuzey ve kuzeybatısında doğal bir sınır oluşturur.
Tunceli’nin önemli dağları arasında Munzur Dağları, Buyer Baba Dağı, Sülbüs Dağı, Bağır Dağı ve Zel Dağı bulunmaktadır. Zage, Ali Boğazı, Munzur Vadisi, Kutudere, Pülümür Vadisi gibi bölgeler ise Tunceli’nin dikkat çeken yerlerindendir. Yüksek olmayan yerlerdeki kar yağışı barajların etkisiyle azalmıştır, ancak sert soğuklar pek görülmez. Bu doğal güzellikler ve zengin biyolojik çeşitlilik, Tunceli’yi keşfetmek isteyen ziyaretçilere eşsiz bir deneyim sunmaktadır.
Tunceli ekonomisi, tarım, hayvancılık, balıkçılık ve arıcılık gibi faaliyetlere dayanırken, sanayileşme düzeyi oldukça düşüktür. Hayvancılık, genellikle küçükbaş hayvancılık şeklinde yoğunlaşmıştır. Tarım İl Müdürlüğü verilerine göre, Tunceli’de koyun, kıl keçisi ve sığır yetiştiriciliği yapılmaktadır.
İlde görülen karasal iklim, sıcak ve kurak yazlarla soğuk ve yağışlı kışları içerir. Yıllık ortalama yağış miktarı 939 mm’dir. Tunceli’nin eski adı “Dersim” olup, 1926’da ilçeye dönüştürülmüş, daha sonra 1935’te Tunceli Vilayeti olarak tekrar il statüsüne kavuşturulmuş ve adı “Tunceli” olarak değiştirilmiştir. Cumhuriyet döneminde, Seyit Rıza liderliğinde gerçekleşen Dersim İsyanı ve 1937-38 yıllarındaki Dersim tenkil harekâtı, ilin tarihinde önemli olaylar arasındadır.
Munzur Vadisi Millî Parkı, hem doğal güzellikleri hem de biyolojik çeşitliliği ile Türkiye’nin en önemli koruma alanlarından biri. Bölgedeki Munzur Çayı ve Mercan Deresi, ekosistem açısından oldukça değerli ve burası birçok endemik bitki ve hayvan türüne ev sahipliği yapmaktadır.. Ayrıca Ovacık’taki Munzur Gözeleri, hem kültürel hem de doğal bir cazibe noktasıdır. Munzur Çayı Tunceli il merkezinden geçmektedir.
Tunceli Mutfağı Yöresel Lezzetler: Tunceli’de ne yenir?
Tunceli, kendine has mutfak kültürüyle damakları şenlendiren eşsiz lezzetlere ev sahipliği yapmaktadır. Geleneksel tarifler, yıllardır süregelen birikimle bugüne ulaşmış ve hala sofraları süslemektedir. İşte Tunceli’nin meşhur yemekleri:
- Patile
- Ayranlı Aş
Eğer Tunceli’ye yolunuz düşerse, bu eşsiz tatları mutlaka denemelisiniz! Ayrıca konu içerisindeki yöresel lezzetleri sizlerde evinizde denemeniz açısından Yemek sayfamız üzerinden inceleyip görebilirsiniz.
Tunceli’de Hediyelik Eşya Ne Alınır?
Tunceli, zengin kültürel mirası ve geleneksel el sanatlarıyla dikkat çeker. Tunceli’ye özgü en güzel hediyeliklerden biri, bölgedeki geleneksel el dokumalarıdır. Özellikle el yapımı halılar, Tunceli’ye ait en güzel hediyeliklerden biridir. Tunceli’ye özgü bakır işçiliği de oldukça yaygındır, bu yüzden bakırdan yapılmış eşyalar, tepsiler ve mutfak gereçleri hediye olarak tercih edilebilir. Ayrıca, Tunceli’nin ünlü Munzur Çayı’ndan toplanan organik bal ve otlar da, sağlıkla ilgilenenler için harika hediyelikler olabilir. Tunceli’ye özgü taşlardan yapılan takılar, hem geleneksel hem de modern tasarımlarıyla hediyelik olarak popülerdir. Bölgenin mutfağını sevenler için ise, Tunceli’ye özgü baharatlar ve pekmezler harika birer seçenek sunar.
- Şavak peyniri
- Cicim
- Heybe
- Pülümür balı
- Ovacık sarımsağı
Tunceli’nin İlçeleri Nereler?
Tunceli, 8 ilçeden oluşmaktadır. Bu ilçeler şunlardır: Merkez, Pertek, Pülümür, Ovacık, Hozat, Nazımiye, Çemişgezek, ve Mazgirt. Tunceli’nin en bilinen ilçelerinden biri olan Pertek, Munzur Çayı’nın kıyısında yer alır ve tarihi Pertek Kalesi ile ünlüdür. Ovacık ilçesi, doğal güzellikleriyle dikkat çeker ve dağcılık severlerin uğrak noktalarındandır. Çemişgezek, Tunceli’nin en tarihi ilçelerinden biridir ve burada eski taş yapılar bulunur. Tunceli’deki diğer ilçeler, bölgenin doğal zenginliklerini barındırır ve doğa yürüyüşleri yapmak için harika fırsatlar sunar.
- Tunceli (İl Merkezi)
- Çemişgezek
- Hozat
- Mazgirt
- Nazımiye
- Ovacık
- Pertek
- Pülümür
Tunceli Merkezde Gezilecek Yerler Nereler?
Tunceli, doğanın ve kültürün iç içe geçtiği bir şehir olup, gezilecek pek çok ilginç yer sunar. Tunceli Merkez, hem doğal güzellikleri hem de tarihi yerleriyle dikkat çeker. Munzur Vadisi Milli Parkı, Tunceli’nin en ünlü doğal alanlarından biridir. Burada doğa yürüyüşleri yapabilir, Munzur Çayı’nda serinleyebilirsiniz. Tunceli’deki diğer gezilecek yerlerden biri de, Pertek Kalesi’dir. Bu kale, tarihi yapısıyla etkileyici bir görünüm sunar ve Munzur Çayı’nın manzarasına hakimdir. Ayrıca, Tunceli’nin tarihi camilerinden olan Ulu Camii de gezilebilecek önemli bir mekandır. Tunceli’de yer alan Tunceli Müzesi, şehir ve bölgenin tarihini öğrenmek isteyenler için harika bir alternatiftir. Ayrıca, Munzur Dağları ve çevresi, dağcılık ve doğa fotoğrafçılığı için popüler yerlerden biridir.
- Tunceli Müzesi
- At-Koç-Koyun Biçimli Mezar Taşları
- Sağman Cami
- Çelebi Ağa Camii
- Ambar Kalesi
- Askeri Gazino Binası
- Göktepe Höyüğü
- Kışla Binası
- Atlantı Köyü Tarihi Yerleşim Kalıntıları
Tunceli’de ne yenir, Tunceli’de nereye gidilir, Tunceli’de hediyelik eşya ne alınır, Tunceli’de gezilecek yerler, Tunceli’nin ilçeleri nereler, Tunceli merkez gezilecek yerler neresidir gibi sorularınıza olabildiğince doğru bir araştırma yaparak yanıt verdiğimizi düşünüyoruz. Eksik veya düzeltilmesi gereken noktalarda yorum yapabilir ve sizlerde içerik paylaşabilirsiniz.
