Şanlıurfa

Şanlıurfa, Halfeti, Harran, Viranşehir, Siverek, Akçakale, Ceylanpınar, Suruç, Birecik, Bozova, Eyyübiye, Hilvan, Karaköprü ve Haliliye; Türkiye'nin tarihi, kültürel ve doğal güzelliklerini keşfetmek isteyenler için eşsiz destinasyonlar sunuyor. Şanlıurfa'nın zengin tarihi ve eşsiz lezzetleriyle ünlü olması, Halfeti'nin düşlerin diyarı olarak adlandırılması ve Harran'ın eşsiz mozaikleri ile tarihteki izlerini günümüze taşıması sadece bu bölgenin birkaç örneği.

volkanbey tarafından

22 Ocak 2024 Okuma süresi: 8dk, 26sn

Şanlıurfa, Türkiye’nin Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde yer alan bir ildir. Tarihi ve kültürel zenginlikleriyle ön plana çıkan Şanlıurfa, pek çok medeniyete ev sahipliği yapmış bir şehirdir.

YouTube kanalımızda gerekli videolara denk gelebilirsiniz.

Şanlıurfa

Şanlıurfa, Türkiye’nin Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde zengin tarihi, sıcak iklimi ve dinamik nüfusuyla dikkat çeken bir ildir. Coğrafi olarak Fırat Nehri’nin doğu sınırlarını belirlediği bu şehir, stratejik bir konumda yer alır.

Göbeklitepe’nin keşfi, Şanlıurfa’nın tarih öncesi dönemdeki önemini vurgulamıştır. Dünyanın en eski tapınağı olarak bilinen Göbeklitepe, MÖ 10.000 yılına kadar uzanır. Şehir, İbrahim Peygamber ve Kral Nemrud hikâyelerine ev sahipliği yapmış, tarih boyunca Asurlular, Medler, Roma, Bizans ve Osmanlı gibi birçok medeniyetin etkisi altında kalmıştır.

Osmanlı Padişahı Yavuz Sultan Selim’in 1516’da şehri fethetmesiyle Osmanlı hakimiyeti başlamıştır. Şanlıurfa, 1919’da İngiliz ve Fransız işgallerine maruz kalmış, ancak 11 Nisan 1920’de kurtarılmış ve 20 Ekim 1921’de Ankara Antlaşması ile Türkiye’ye bırakılmıştır.

Şanlıurfa, dini inançlara göre Hz. İbrahim’in doğduğuna inanılan mağara ve Balıklıgöl gibi kutsal mekanları içerir. Bu özellikleriyle şehir, önemli bir dini ve kültürel merkezdir. Göbeklitepe’nin yanı sıra tarihi zenginlikleri, Osmanlı dönemi eserleri ve Süryani, Ermeni izleri, Şanlıurfa’nın kültürel çeşitliliğini yansıtır.

Son yıllarda, Şanlıurfa’nın dinamik nüfusu ve tarihî zenginlikleri, şehre büyükşehir statüsü kazandırmıştır. 2016’da TBMM tarafından İstiklal Madalyası ile ödüllendirilen şehir, 2012’deki bir kanunla büyükşehir olmuştur.

Şanlıurfa, geçmişten günümüze taşıdığı kültürel birikimi, tarihi yapıları ve dinamik nüfusuyla Türkiye’nin önemli şehirlerinden biridir.

ŞANLIURFA İÇİN HAVA DURUMU
SANLIURFA

SANLIURFA
Hava durumu bilgileri Meteoroloji Genel Müdürlüğü tarafından alınmaktadır.

Şanlıurfa’nın tarih boyunca taşıdığı farklı isimler, şehrin zengin kültürel geçmişini yansıtır. Şehir, Edessa olarak bilinen antik bir Helenistik krallığın varlığına dayanır. Edessa ismi, Yunanca’da “suyu bol” anlamına gelir ve şehir, Karakoyun (Daysan) Deresi ve kaynayan pınarlarıyla ünlüdür. Ancak, Süryaniler, Yunanca ismi kullanmak yerine Urhay terimini benimsemişlerdir. Urfa kelimesinin, genellikle Süryanice Urhay’den türediği düşünülmektedir.

Başka bir görüş, Yunanca Osrhoëne veya Latince Orrpei’e dayandığını savunur, bu da “kale” veya “pınar” anlamına gelir. Osmanlı döneminde yaygınlaşan Ruha kullanımı, şehrin Arapça adı olan Ruhâ’dan gelir. Osmanlı döneminde Ruha adı sıklıkla kullanılmış, ancak halk arasında Türkçe olarak Urfa’ya dönüşmüştür. 1984’te Millî Mücadele dönemindeki kahramanlığına atfen Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından Şanlıurfa adını almış ve aynı yıl “Şanlı” unvanını kazanmıştır.

Şehzade Nurettin’in bu şehirde doğmuş olması ve onun Selahaddin Eyyubi olarak tarih sahnesine çıkmasında etkili olmasıyla birlikte daha da arttı. Selahaddin Eyyubi’nin, Eyyubi Devleti’nin kurucusu ve bölgedeki Haçlı varlığına karşı lider olması, Urfa’nın tarihindeki önemini pekiştirdi.

Bir dönem Haçlılar tarafından tekrar ele geçirilen Urfa, 1181 yılında Selahaddin Eyyubi’nin oğlu Melik Efdal tarafından geri alındı. Ancak Haçlılar, Urfa’yı tekrar ele geçirmek için 1183 yılında saldırıya geçtiler ve şehri ellerine geçirdiler. Melik Efdal, Urfa’yı kurtarmak için mücadele etse de başarılı olamadı. Ancak bu durum uzun sürmedi, çünkü 1186 yılında Selahaddin Eyyubi’nin yeğeni El-Melikü’l-Efdal İsmâil tarafından tekrar fethedildi.

Urfa, 12. ve 13. yüzyıllarda birkaç kez el değiştirdikten sonra 1260 yılında Memlük Sultanı Baybars tarafından ele geçirildi. Memlük Sultanlığı, Urfa’da bir süre hakimiyet kurdu. Ancak bu dönemde şehir, Moğol istilaları ve diğer içsel çatışmalar nedeniyle istikrarsız bir durumda bulunuyordu.

Osmanlı Dönemi

Osmanlı İmparatorluğu, 1516 yılında Ridaniye Muharebesi’nde Memlük Sultanlığı’nı mağlup ederek Şam’ı ve çevresini ele geçirdi. Böylece Urfa da Osmanlı hakimiyetine girdi. Şehir, Osmanlı İmparatorluğu’nun bir vilayeti haline getirildi. Osmanlı döneminde Urfa, ekonomik ve kültürel açıdan gelişti. Şehir, Osmanlı mimarisinin örneklerini barındıran birçok tarihi esere ev sahipliği yaptı.

Osmanlı İmparatorluğu’nun son dönemlerinde, 19. yüzyılın sonlarına doğru, Urfa’da önemli siyasi ve toplumsal değişimler yaşandı. Bu dönemde Osmanlı hükümetinin merkezi otoritesinin zayıflaması, aşiretler arasındaki çatışmaların artması ve toplumsal dokuda meydana gelen değişimler, Urfa’yı etkileyen faktörler arasında yer aldı.

I. Dünya Savaşı ve sonrasında Urfa, özellikle 1915 yılında Osmanlı İmparatorluğu tarafından uygulanan Ermeni Soykırımı sırasında büyük trajedilere sahne oldu. Osmanlı hükümeti tarafından Ermeni nüfusuna yönelik gerçekleştirilen kitlesel sürgün ve katliamlar, Urfa’da da yaşandı. Ermeni ve diğer Hristiyan topluluklar büyük acılar yaşadılar ve birçoğu hayatını kaybetti.

Cumhuriyet Dönemi

1516 yılında Yavuz Sultan Selim’in Memlük Sultanlığı’nı fethetmesiyle Urfa, Osmanlı İmparatorluğu’na katıldı. Osmanlı döneminde kent, bir sancak merkezi oldu ve önemli bir ticaret noktası haline geldi. Şehir, çeşitli tarihlerde Osmanlı yöneticilerinin dikkatini çekti ve farklı dönemlerde onarımlar ve geliştirmeler yapıldı.

Osmanlı döneminde Şanlıurfa, bir süre sancak merkezi olarak kaldıktan sonra 19. yüzyılın ortalarında vilayet statüsüne yükseldi. Şanlıurfa, Osmanlı İmparatorluğu’nun son döneminde çeşitli reformlara ve değişikliklere tanıklık etti. Cumhuriyet’in ilanıyla birlikte Şanlıurfa, Türkiye’nin bir ili haline geldi.

Şanlıurfa, tarih boyunca farklı medeniyetlere ev sahipliği yapmış, kültürel ve tarihi zenginliklere sahip bir şehirdir. Şanlıurfa’nın tarih öncesi çağlardan günümüze uzanan köklü geçmişi, arkeolojik kalıntılar ve tarihi eserlerle dolu bir mirasa işaret etmektedir

Şanlıurfa’nın ekonomisi, tarım, hayvancılık, turizm ve sanayi faaliyetlerine dayanmaktadır. Tarım, özellikle Suruç Ovası ve Harran Ovası’nda fıstık, pamuk, mercimek, buğday ve mısır gibi ürünlerin yetiştirilmesiyle önemli bir rol oynamaktadır. Sulama kaynaklarının artmasıyla birlikte sera tarımı da gelişmiş, kış aylarında biber, domates ve patlıcan gibi ürünler üretilerek şehir içinde ve Türkiye genelinde dağıtılmıştır.

Hayvancılık, genellikle küçükbaş hayvancılık üzerine kurulmuştur ve koyun sütünden peynir, yoğurt ve süt gibi ürünler elde edilmektedir. Siverek peyniri bu alanda öne çıkan bir üründür.

Şehirdeki sanayi, son 15 yılda Organize Sanayi Bölgeleri’nin gelişmesiyle birlikte hızla büyümüştür. Tekstil, çırçır, ayakkabı, deterjan, iplik, cam, plastik, fıstık, salça ve zeytinyağı gibi çeşitli sektörlerde çok sayıda fabrika faaliyet göstermektedir. Bu sanayi tesisleri, şehre ekonomik katkı sağlamakta ve istihdam yaratmaktadır.

Şanlıurfa, “Müze Şehir” olarak anılan bir şehir olup, kültürel zenginlikleriyle dikkat çeker. İl merkezinde Kültür Bakanlığı tarafından tescil edilmiş 180 tarihi ev, 32 cami, 5 kilise, 7 medrese, 9 han, 8 hamam, 8 kapalı çarşı, 6 köprü, 13 çeşme, 2 sebil, 1 su kemeri, 1 su bendi, 2 anıt, şehir surları ve 1 iç kale bulunmaktadır. Toplam tescilli eser sayısı 1100 civarındadır.

Şanlıurfa’da kültürel mirası sergileyen iki müze bulunmaktadır. 1988’de hizmete giren Şanlıurfa Arkeoloji Müzesi, 14.193 arkeolojik eser, 1.878 etnografik eser, 35.613 sikke ve diğer eserlerle bölgenin en zengin taşınır kültür varlıklarını barındırır. Şehirde toplam 13 konaklama tesisi bulunmaktadır, bunlardan 6’sı turistik belgeli, 7’si Belediye Belgeli olup toplam yatak sayısı 480’dir.

Şanlıurfa, İbrahim peygamberin doğum yeri olarak kabul edilir ve birçok peygamberin bu şehirde bulunduğuna inanılır. Urfa’da ziyarete açık olan İbrahim peygamberin doğduğu mağara, şehrin önemli dini ve turistik noktalarından biridir. İslam, Hristiyanlık ve Yahudilik’te önemli peygamberlere ait birçok hikayenin geçtiği bir yer olarak bilinir.

Bu özellikleriyle Şanlıurfa, tarih, kültür ve din turizmi açısından zengin bir turistik bölge olarak öne çıkmaktadır.

Şanlıurfa ilinin 5 adet ilçesi vardır. Bunlar;