Türkiye’nin Karadeniz bölgesinde yer alan ve tarihi dokusuyla göz dolduran Gümüşhane, mistik atmosferiyle doğa severlerin gönlünde taht kuruyor. Kelkit’in dereleriyle dans eden doğası, göz kamaştıran doğal güzellikleriyle Köse, eşsiz trekking rotalarıyla Kürtün, tarihi ve kültürel miraslarıyla Şiran ve Torul’un eşsiz manzaralarıyla dolu olduğunu keşfedeceksiniz.
YouTube kanalımızda gerekli videolara denk gelebilirsiniz.
Gümüşhane
Gümüşhane, Türkiye’nin Karadeniz Bölgesi’nde yer alan bir ilimizdir. Doğu Karadeniz’in güneydoğusunda yer alan Gümüşhane, Karadeniz’in en yüksek yayla alanlarından birine sahiptir. Doğusunda Bayburt, batısında Trabzon, güneyinde Erzincan ve Erzurum, kuzeyinde Rize illeri bulunmaktadır. Gümüşhane, geniş ormanlık alanları, tarihi ve doğal güzellikleriyle ön plana çıkan bir şehirdir.
Gümüşhane şehri, ismini “gümüş” kelimesinin Türkçe ve Farsça’daki karşılığı olan “hane” kelimesinin birleşmesiyle almıştır. Şehir, yakınlarında bulunan gümüş madenleriyle ünlüdür. Bu madenler nedeniyle tarihsel olarak şehir, Bizans döneminde “Haldia” veya “Chaldia” olarak bilinmekteydi. Ancak, 17. yüzyıldan itibaren Osmanlı kaynaklarında şehir “Gümüşhane” olarak anılmaya başlanmıştır. Ayrıca, 1850’lerde Helen Revivalizmi’nin bölgede etkili olmasıyla, eğitimli Rumlar şehre Yunanca’da “Gümüş kenti” anlamına gelen “Argyropolis” adını vermeye başlamışlardır (Yunanca: Αργυρούπολις, argyros “gümüş” + polis “kent”). Yabancı gezginler, kendi dillerine göre şehri adlandırmış olsalar da, “Argyropolis” adı yaygın bir şekilde kullanılmıştır. Günümüzde Yunanistan’da Atina’nın güneyinde ve Girit’te aynı adı taşıyan şehirler bulunmaktadır.
Gümüşhane, tarihi zenginlikleri ve kültürel mirasıyla da dikkat çekmektedir. İl sınırları içerisindeki kaleler, kiliseler ve camiler ziyaretçileri büyüler. Bunlardan biri olan Gümüşhane Kalesi, şehrin sembolik yapılarından biridir. Ayrıca, Bizans döneminden kalan Maşat Höyük, tarihi bir mekan olarak ziyaretçilerin ilgisini çeker.
Hava durumu bilgileri Meteoroloji Genel Müdürlüğü tarafından alınmaktadır.
Gümüşhane şehri, tarih öncesi dönemlerde kurulmuş olup, ilk yerleşim Canca Mahallesi’nde başlamıştır. Canca Mahallesi’nin güneybatısında Canca Kalesi bulunmaktadır, ancak kalenin inşa tarihi kesin olarak bilinmemektedir. Evliya Çelebi Seyahatnamesi’nde, Makedonya Kralı İskender’in hükümdarlığı sırasında, Philikos adlı bir görevlinin bölgedeki gümüş madenlerini keşfettiği ve kalenin o dönemde onarıldığı belirtilir, bu nedenle kalenin daha eski bir tarihe sahip olabileceği düşünülür.
Tarihsel olarak, Gümüşhane bölgesi Kimmer ve İskit istilalarına tanıklık etmiş ve daha sonra Pontus Krallığı ve Roma İmparatorluğu’nun egemenliği altına girmiştir. Bizans döneminde, bu bölge Haldia theması içinde yer almıştır. Arap akınlarına maruz kalan bölge, 8. yüzyıl ortalarına kadar Bizans ve Arap güçleri arasında el değiştirmiştir. Türk hakimiyeti ise 1048 yılında başlamıştır. Daha sonra Selçuklular, Moğollar, Celayirliler, Eretna Beyliği, Kadı Burhâneddin Devleti, Akkoyunlular, Karakoyunlular ve Trabzon İmparatorluğu gibi çeşitli yönetimler altında kalmıştır. Osmanlı İmparatorluğu, 1461 yılında Gümüşhane’yi ele geçirmiş ve 1473 yılında kesin olarak Osmanlı topraklarına katmıştır.
Madencilik faaliyetleri ve yerleşimdeki nüfus, zaman içinde değişmiştir. Madencilik, özellikle 19. yüzyılda bölgenin ekonomisinde önemli bir rol oynamış, ancak madenlerin suyla dolması ve 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı şehrin gerilemesine neden olmuştur. Gümüşhane’den özellikle Hristiyan nüfusun Trabzon’a göç ettiği dönemler yaşanmıştır. Göç esnasında Gümüşhane gözle görülür derecede nüfus kaybına uğramıştır. Ancak savaşın durulması ve madencilik faaliyetleri nedeni ile tekrardan nüfusunda artış yaşanmıştır.
Gümüşhane, I. Dünya Savaşı sırasında Rus işgaline uğramış, ancak Rus İmparatorluğu’ndaki Ekim Devrimi sonucunda 1917 yılında geri alınmıştır. Türk Kurtuluş Savaşı’nın ardından, şehir Gümüşhane ilinin merkezi olarak belirlenmiştir.
Gümüşhane’nin nüfusu farklı dönemlerde değişmiş, özellikle madencilik faaliyetlerinin etkisi ve Osmanlı döneminde farklı etnik gruplar arasında göçler yaşanmıştır. Bugün Gümüşhane’de Kıpçak unsuru yoğun olarak bulunmaktadır. Gümüşhane, özellikle tarihi ve kültürel açıdan zengin bir şehir olarak önemini korumaktadır.
Gümüşhane aynı zamanda doğal güzellikleri ile de ünlüdür. Şehirde yer alan Torul Gölü, birçok doğa tutkununun ilgi odağıdır. Yemyeşil ormanlar ve dağlar arasında yer alan bu göl, piknik alanları ve yürüyüş parkurlarıyla da ziyaretçilere keyifli vakit geçirme imkanı sunmaktadır. Ayrıca, Gümüşhane’nin ünlü Sis Dağları manzaraları da görülmeye değerdir.
Gümüşhane ilinin 5 adet ilçesi vardır. Bunlar;
- Gümüşhane (İl Merkezi)
- Kelkit
- Köse
- Kürtün
- Şiran
- Torul
Gümüşhane Merkezi yerdeki gezilecek noktalar;
- Santa Harabeleri
- Kov Kalesi
- Krom Vadisi Antik Kenti
- Sarıçiçek Köy Odaları
- Eski Gümüşhane
- İmera Manastırı
- Sultan Süleyman Han Camii
- Gümüşhane Konakları
